Als twee mensen uit elkaar gaan dan zijn ze niet direct vrij van verplichtingen naar elkaar toe. Naast afspraken over kinderen, roerende en onroerende zaken is er de kinderalimentatie en de partneralimentatie. Net zoals je een onderhoudsplicht hebt tijdens een huwelijk of een geregistreerd partnerschap ben je soms ook verplicht om je ex-partner financieel te steunen na het huwelijk. Hier zijn duidelijke regels voor gesteld. Zo is er de jaarlijkse indexering waar je rekening mee moet houden. Dit betekent dat het bedrag dat je moet betalen ieder jaar een beetje anders wordt. Als je hier geen rekening mee houdt dan voldoe je mogelijk niet langer aan jouw verplichtingen. Wat de jaarlijkse indexering in 2023 is en hoe partneralimentatie werkt, lees je op deze pagina. Kom je er samen niet uit? Dan kun je een beroep doen op mediation.
Wat is partneralimentatie?
Als je een relatie hebt met elkaar, huis en haard deelt, dan heb je rechten en plichten. Voor het grootste deel zul je samen afspraken maken, bijvoorbeeld over werken, hoe het inkomen wordt besteed en wat er met het spaargeld gebeurt. Zolang een relatie goed is dan is er sprake van een team, een eenheid waarbij geldzaken een gedeelde verantwoordelijkheid zijn. Maar als een echtpaar of geregistreerd koppel besluit om uit elkaar te gaan dan verandert de situatie. Als er één kostwinner is dan is er ook een persoon die plotseling zonder inkomen komt te zitten. In de relatie werden taken verdeeld, vaak is er een partner die ‘een stapje terug’ doet in een carrière om de kinderen op te voeden of het huishouden te regelen. Bij een scheiding moeten de voormalige partners plotseling voor zichzelf zorgen. Om ervoor te zorgen dat iemand niet plotseling zonder inkomen komt te zitten is er partneralimentatie.
Als er niet voldoende inkomen is om van te leven dan kun je recht hebben op partneralimentatie. Daarnaast is er ook sprake zijn van alimentatie voor je kind of kinderen. Het indexeringspercentage is op beide soorten alimentatie van toepassing.
Wie moet alimentatie betalen?
In het scheidingsconvenant kunnen ex-partners afspraken maken over de partneralimentatie. Als dit samen niet lukt dan kun je hiervoor een mediator inschakelen. Die kan een berekening maken en de richtlijnen toelichten en faciliteren dat jullie samen tot afspraken kunnen komen. De afspraken worden vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst, een convenant, die gezamenlijke ondertekend wordt en dan (via een advocaat) ingediend wordt bij de rechtbank.
De afspraken zijn onderhevig aan wijzigingen in de persoonlijke situatie. Zo kan in eerste instantie worden bepaald dat een ex-partner geen partneralimentatie ontvangt, achteraf blijkt dat deze persoon toch niet zelfstandig in het levensonderhoud kan voorzien. In dat geval kan er alsnog om alimentatie worden gevraagd. De nieuwe afspraak wordt vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst. Het is tevens mogelijk dat het niet langer nodig is om partneralimentatie te betalen, in dat geval kan worden afgesproken dat er niet langer partneralimentatie wordt uitgekeerd. Een overeenkomst ligt dus vast tot er een andere overeenkomst wordt vastgelegd. Dit geeft aan dat er na beëindiging van de relatie regelmatig communicatie zal blijven bestaan tussen voormalige partners. Voor kinderen is er een ouderschapsplan. Afspraken tussen elkaar maken is aan te bevelen, maar niet verplicht, bij kinderen onder de 18 is een ouderschapsplan opstellen wel verplicht.
Hoe werkt de jaarlijkse indexering?
Het bedrag dat één ex-partner aan de ander moet betalen wordt gebaseerd op de behoefte van de persoon die het bedrag uitgekeerd krijgt en de draagkracht van degene die het moet betalen. Er zijn hiervoor standaard normen gesteld die alimentatienormen of tremanormen worden genoemd. Als er verder niets verandert in de situatie dan wordt ieder jaar een standaard indexering toegepast. De jaarlijkse indexering in 2023 voor partneralimentatie is 3,4 procent.
Voor degene die moet betalen zijn deze aspecten van belang:
- Inkomsten uit loondienst of bedrijf
- Neveninkomsten
- Uitkeringen
- Pensioen
- Studiefinanciering
- Vermogen en rente uit vermogen
- Geld voor het huishouden van huisgenoten
Voor degene die partneralimentatie ontvangt zijn deze aspecten van belang:
- Hypotheeklasten
- Huur voor woning
- Verzekeringen
- Terugkerende reiskosten
- Financiële verplichtingen naar derde partijen
- Medische zorgkosten voor bijzondere zorgen
- Uitgaven om nieuwe inkomsten te verwerven
Er kunnen nog meer individuele zaken zijn die een rol spelen, zet de zaken op een rij met de mediator voor meer inzicht in het bepalen van de alimentatie. Deze alimentatie is een brutobedrag. Degene die partneralimentatie betaalt, mag een deel aftrekken op het aangiftebiljet inkomstenbelasting. Dit deel werd vanaf 2020 afgebouwd van 46 procent tot uiteindelijk 37,05 procent in 2023.
Waarom vindt er jaarlijkse indexering plaats?
In 2023 ligt de jaarlijkse indexering partneralimentatie op 3,4 procent. Dit percentage wordt vastgesteld door de Minister van Justitie en Veiligheid. Dit is gekoppeld aan een gemiddelde wijziging in lonen, het is niet direct gekoppeld aan algemene inflatie of deflatie. Jullie kunnen samen andere afspraken maken. Zo kun je bij de rechter vragen om geen jaarlijkse indexering toe te passen omdat jouw inkomen niet stijgt op jaarbasis. Denk aan een zelfstandig ondernemer die het tarief niet wijzigt. Het is ook mogelijk om de jaarlijkse indexering een jaar te bevriezen, bijvoorbeeld als het salaris dat jaar niet verhoogd wordt. Er zijn ook andere automatische aanpassingen nodig, bij afwijkende situaties zal een rechter dit moeten goedkeuren.
Wanneer stopt partneralimentatie?
Naast de jaarlijkse indexering in 2023 van de partneralimentatie wil je ook graag weten of de alimentatie stopt en onder welke condities. Jullie kunnen dit samen bepalen in de overeenkomst, de rechter kan ook een termijn bepalen. Sinds 1 juli 1994 was er de standaard regel dat er maximaal 12 jaar partneralimentatie wordt betaald. Als het huwelijk of geregistreerd partnerschap korter heeft geduurd dan 5 jaar dan geldt deze termijn als maximale periode. Stel, je gaat na 2 jaar huwelijk scheiden dan hoeft er niet langer dan 2 jaar partneralimentatie te worden betaald. Als er sprake is van kinderen onder 18 jaar binnen het huishouden dan gelden hiervoor andere regels.
In 2020 is de alimentatie regeling aangepast. Nu is de termijn overeenkomstig met de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van 5 jaar. Waren jullie 4 jaar getrouwd? Dan is het termijn dus 2 jaar. Waren jullie 14 jaar getrouwd? Dan ligt het plafond op 5 jaar. Er zijn uitzonderingen op deze regel (bijvoorbeeld bij minderjarige kinderen). De periode van alimentatie begint op het moment dat de echtscheidingsbeschikking of beschikking tot ontbinding van geregistreerd partnerschap is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Voor meer informatie over partneralimentatie en de jaarlijkse indexering 2023 kun je terecht bij Witloks Communicatie.
